trasa dojazdowa

- trasa dojazdowa an access a. approach route

- trasa lotnicza an air route, an airway

- trasa autobusu/tramwaju a bus/tram route

- trasa szybkiego ruchu ≈ an A road

- autobus zepsuł się w trasie the bus broke down en route

- mieszkam przy trasie autobusu linii pięć I live near a. on the number five bus route

- na trasie Warszawa-Kraków a. z Warszawy do Krakowa on the way from Warsaw to Cracow

- na trasie kursuje autobus a bus operates (on) the route

- malownicza trasa a scenic route

- ruchliwa/bardzo uczęszczana/mniej uczęszczana trasa a busy/well-travelled/less frequented route

- trasa koncertowa a (concert) tour

- wyruszyć w trasę koncertową po Europie to go on a concert tour of Europe

- trasa pielgrzymki/podróży a pilgrimage/travel route

- trasa spacerowa a walk

- trasa turystyczna a tourist route

- pojechać inną trasą to take another route, to go by a different route

- pojechać najkrótszą trasą to take the shortest route

- pojechać okrężną trasą to take a roundabout a. an indirect route

- tłumy ustawiły się wzdłuż trasy crowds lined the route a. track

- ustalić trasę to plan a. map out a route

- trasa narciarska a ski run

- biegacze ruszyli na trasę the runners set off

- trasa maratonu biegnie przez miasto/naokoło jeziora/od A do B the marathon route passes through the city/goes around the lake/goes from A to B

- narciarze mogą poruszać się tylko po wyznaczonych trasach skiers are restricted to designated routes

- trasa rurociągu a pipeline route

- wytyczyć trasę to mark out a route

* * *

Gen.pl. dróg

1. (= trakt) road; główna droga main road; boczna droga side road, by-road; droga publiczna public road; droga dojazdowa access road; skrzyżowanie dróg intersection, junction, crossroads; szeroka/wąska droga broad/narrow road; wyboista/równa droga bumpy/smooth road; gęsta sieć dróg extensive road network; zły stan dróg bad condition of the roads; droga bita macadam, macadamized road; droga gruntowa dirt road; swoją drogą nie masz racji while we are at it, you're wrong; to swoją drogą that's a different story; być na rozstajnych drogach be at crossroads; rozbój na prostej drodze barefaced robbery; wszystkie drogi prowadzą do Rzymu all roads lead to Rome.

2. (= szlak) route, way, track; przewozić towary drogą morską/powietrzną/lądową transport goods by sea/air/land; droga żelazna przest. railroad; droga startowa lotn. runway; droga hamowania braking distance, stopping distance; droga strategiczna strategic route; drogi oddechowe anat. respiratory tract; drogi żółciowe anat. bile ducts; drogi łzowe anat. lacrimal ducts, lachrymal ducts; Droga Mleczna astron. Milky Way; przekazywać wiadomości drogą radiową transmit messages by radio; zgodzę się na to w drodze wyjątku I'll agree to that by way of exception; in that case I'll make an exception; być na drodze do sławy be on the road to fame; moje plany wakacyjne są na dobrej drodze my vacation l. holiday plans are on the right track; pójść niewłaściwą drogą go the wrong way, take the wrong path; kpisz, czy o drogę pytasz? pot. and I'm supposed to believe you don't know a thing about it?; nie tędy droga that's not the way to do it.

3. (= trasa) way; zmyliłem drogę I lost my way; nadłożyć drogi take a roundabout way; czy może pani wskazać mi drogę do muzeum? can you show me the way to the museum?, which way to the museum, please?; dlaczego zawróciłeś z raz obranej drogi? why have turned back from the path you took?; tędy wiodła jedyna droga ucieczki that was the only escape (route); dalsza droga prowadzi przez Francję i Hiszpanię do Portugalii then you have to travel through France and Spain to Portugal; droga wolna kol. the coast is clear; (rób, jak chcesz -) wolna droga! do as you please; suit yourself; it's a free country; klasztor był o jakieś dwie godziny drogi stąd the monastery was some two hours away; pięć minut drogi stąd piechotą five minutes' walk from here; pięć minut drogi stąd samochodem five minutes' drive from here; to jest kawał drogi stąd that's a long way from here; odciąć komuś drogę odwrotu t. przen. cut off sb's escape route; torować sobie drogę do sukcesu pave one's way to success; stawać komuś na drodze stand in sb's way l. path; schodzić komuś z drogi get out of sb's way; zatrzymać się w pół drogi stop half way there; zamknąć komuś drogę do kariery block l. stand in the way of sb's career, close the door on sb's career.

4. (= podróż) journey, travel, voyage; droga powrotna return journey; ruszyć w drogę depart, set off l. out; pot. hit the road; być gotowym do drogi be ready to set off l. out; odpoczywać po długiej drodze rest after a long journey; jestem w drodze od trzech dni I have been on the road for three days; odbyć drogę pieszo travel on foot; Droga Krzyżowa rz.-kat. the Way of the Cross, the Stations of the Cross; droga krzyżowa przen. bearing one's cross; dziecko jest w drodze child is on the way; po drodze wstąp do nich drop in on them on your way; w drodze do domu on the way home; krzyżyk na drogę good riddance (to bad rubbish); it's your funeral; it's no skin off my nose l. back; szerokiej drogi! have a safe journey l. trip!; w drogę! let's go!, move!; z drogi! get out of my way!; komu w drogę, temu czas I, we, etc. must be off; it's high time I, we, etc. went; we should be going soon l. getting along now; it's about time I, we, etc. left l. hit the road l. trail.

5. (= metoda działania) way; nie sądzę, żeby to była właściwa droga do pozyskania przychylności dziekana I don't think this is the right way to get the dean's support; osiagnął te wyniki drogą żmudnych badań he obtained these results after painstaking research; przekazać coś drogą służbową communicate sth through official channels; rozstrzygnąć spór na drodze prawnej settle a matter by legal action; rozstrzygnąć spór na drodze sądowej settle a matter in court; dochodzić swoich praw na drodze sądowej seek justice in court; kroczyć swoją własną drogą take one's own road; chodzić własnymi drogami follow one's own path; ona nie może znaleźć drogi do swojej córki she can't get through to her own daughter; sprowadzać kogoś na złą drogę lead sb astray.

6. fiz. path.

Gen. - giej dear, love, honey; ależ moja droga, nie masz racji but my dear, you're quite wrong l. mistaken; zrobię wszystko dla mojej najdroższej I'll do anything for my love.

- trudności dojazdowe travel problems

- □ kolejka a. kolej dojazdowa Kolej. local train

- droga asfaltowa/tłuczniowa a tarmac/macadam road

- polna droga a cart a. field track, a bypath

- boczna droga a byway, a side road

- główna droga (w mieście, między miastami) a main road; (przelotowa, krajowa) a trunk road GB, a highway US

- droga wyłącznie dla rowerów a cycle track

- droga z pierwszeństwem przejazdu/podporządkowana a road with/without right of way

- droga gruntowa a dirt road, a track

- skrzyżowanie dróg a crossroads

- droga publiczna/prywatna/dojazdowa a highway/private road/access a. service road

- droga bez przejazdu a blind alley, a cul-de-sac

- droga szybkiego ruchu a. ekspresowa a dual carriageway a. clearway GB, a freeway US

- znak „roboty na drodze” a ‘Roadworks’ sign

- droga wiedzie a. prowadzi a. biegnie ku rzece the road leads to the river

- droga skręca w lewo the road turns left

- droga rozwidla się the road forks

- proszę jechać dalej tą drogą i skręcić w lewo przy zrujnowanej stodole go straight ahead and turn left at the derelict barn

- droga karawanowa a caravan route

- podróżować drogą morską/lotniczą/kolejową to travel by sea/by air/by rail

- podróżować drogą lądową to travel overland

- transportować coś drogą powietrzną to transport sth by air

- odkryć nową drogę morską to discover a new sea route

- iść/jechać okrężną drogą to take a circuitous a. roundabout route

- nałożyć a. nadrobić drogi to go the long way round

- po drodze (na trasie) [odwiedzić, zrobić zakupy, spotkać] on the a. one’s way, along the way; przen. (przy okazji) [nauczyć się, poznać] along the way

- po a. w drodze do Dublina on the way a. en route to Dublin

- na pocztę jest mi nie po drodze the post office is out of my way

- nam było z nim nie po drodze przen. we went our separate ways

- pytać kogoś o drogę na dworzec to ask sb the way to the railway station

- znać drogę/nie znać drogi (do domu) to know/not know the way home

- wskazać komuś drogę to tell a. show sb the way

- pomylić drogę to go the wrong way

- zgubić drogę to lose one’s a. the way

- odnaleźć drogę do domu to find one’s a. the way home

- planować drogę ucieczki to plan one’s escape route

- droga ewakuacyjna an evacuation route

- droga wspinaczkowa Sport a climbing route

- kawał a. szmat a. świat drogi pot. a heck of a long way

- dzień/kilka godzin drogi od miasta (piechotą) a day’s/several hours’ march away from town; (samochodem) a day’s/several hours’ drive away from town

- być w drodze (w podróży) to be on one’s a. the way; [ustawa, premiera] to be in the pipeline przen.

- dziecko jest w drodze przen. the baby’s on its way

- jedzenie na drogę provisions

- ruszać w drogę to set off a. out (on a journey)

- być gotowym do drogi to be ready to set off a. out

- w drodze powrotnej on the way back

- droga tam i z powrotem zajęła nam godzinę the round trip took us an hour

- w drogę! (wyruszając) time to go!; (kontynuując) on we go!

- szerokiej drogi have a safe journey a. trip!

- zastawić/zablokować drogę to block the way a. road, to bar the way

- ustąpić komuś drogi to give way to sb

- zejść komuś z drogi to get out of sb’s way

- odciąć komuś drogę to cut sb off

- z drogi! get out of the way!, clear the way!, make way!

- droga wolna! (w ruchu publicznym) the road is clear!; (brak niebezpieczeństw) the coast is clear!; (rób jak chcesz) suit yourself!

- droga do (osiągnięcia) celu/zdobycia popularności the means of achieving one’s aims/of gaining popularity

- pokątne drogi zdobywania informacji/zarabiania pieniędzy devious ways a. means of obtaining information/earning money

- najlepsza droga rozwiązania konfliktu the best way to settle a conflict

- mieć przed sobą tylko jedną drogę to have no alternative

- mieć przed sobą dwie drogi to have two possibilities a. choices

- drogą dyplomatyczną/służbową through (the) diplomatic/official channels

- droga prawna a. sądowa Prawo legal action

- odstąpić od drogi prawnej to settle a case a. dispute out of court

- wstąpić na drogę prawną to take legal action

- rozstrzygać sprawę drogą polubowną Prawo to settle a case out of court

- w drodze przetargu/losowania by tender/drawing lots

- w drodze wyjątku as an exception, exceptionally

- choroby przenoszone drogą płciową sexually transmitted diseases

- drogą radiową over the radio

- na drodze do gospodarki rynkowej on the road to a/the market economy

- pomóc komuś w drodze do sławy/sukcesu to help sb on the road to fame/success

- ich drogi się rozeszły they have drifted apart

- drogi oddechowe airway

- □ droga bita Techn. a surfaced a. paved road

- droga hamowania Aut. stopping a. braking distance

- droga (do) kołowania Lotn. taxiway

- Droga Krzyżowa

- Droga Mleczna Astron. the Milky Way

- droga startowa Lotn. runway

- droga żelazna przest. railway, railroad US

■ ostatnia droga funeral rites pl a. obsequies pl

- być w drodze przen. to be on the way

- swoją drogą any way, while we’re about it

- tylko kaszlesz, ale swoją drogą mógłbyś pójść do lekarza you’re only coughing, but while you’re about it you could go to the doctor(’s)

- być na dobrej/złej drodze to be on the right/wrong track

- chadzać a. chodzić własnymi drogami to go one’s own way, to be a lone wolf

- sprowadzić a. zwieść kogoś na złą drogę to lead sb astray

- zejść na złą drogę to stray from the straight and narrow

- zawrócić ze złej drogi to get back on the straight and narrow

- szukać drogi/znaleźć drogę do kogoś to try to find/to find a way of making contact with sb

- znaleźć się na rozstajnych drogach a. na rozstajach dróg to be at a crossroads

- komu w drogę, temu czas time to hit the road a. trail US pot.

- nie tędy droga we/you are off a. way off beam pot.; we/you are on the wrong track

- wstąpił do piekieł, po drodze mu było przysł. he couldn’t have gone a longer way round

- wszystkie drogi prowadzą do Rzymu przysł. all roads lead to Rome przysł.

- droga do serca mężczyzny wiedzie przez żołądek przysł. the way to a man’s heart is through his stomach przysł.

droga [drɔga] f

1) ( szlak komunikacyjny, linia) Weg m, Straße f

drogą lotniczą/morską auf dem Luftweg/Seeweg

\droga boczna Nebenstraße f

\droga dojazdowa Zufahrtsstraße f

\droga główna Haupt[verkehrs]straße f

Droga Krzyżowa rel Kreuzweg m

Droga Mleczna astron Milchstraße f

drogi oddechowe anat Atemwege mPl

drogi moczowe anat Harnwege mPl

drogą elektroniczną auf elektronischem Weg

2) ( właściwy kierunek, trasa) Weg m

po drodze unterwegs

z drogi! aus dem Weg!, weg da! ( fam)

3) ( podróż) Weg m, Reise f

w drodze powrotnej auf dem Rückweg

na drogę für unterwegs, für die Reise

coś jest w drodze etw ist im Kommen, etw steht bevor

4) ( odległość między dwoma punktami) Entfernung f, Strecke f

\droga między czymś a czymś [ lub od czegoś do czegoś] der Weg zwischen etw und etw [ lub von etw nach etw]

5) ( sposób postępowania) die Art und Weise ( fig), Verfahren nt

drogą polubowną auf gütlichem Wege

\droga prawna Rechtsweg m

drogą służbową/urzędową auf dem Dienstweg/Amtsweg

na drodze sądowej auf dem Rechtsweg

w drodze wyjątku ausnahmsweise

6) być na dobrej/złej drodze auf gutem/schlechtem Wege sein

być na rozstajnych \drogach am Scheideweg stehen

chodzić swoimi [ lub własnymi] \drogami seinen [eigenen] Weg gehen

swoją drogą andererseits, dennoch

szerokiej drogi! gute Fahrt! [ lub Reise!]

\droga wolna! Bahn frei!

kpisz, czy o drogę pytasz? willst du mich auf den Arm nehmen? ( fam), willst du mich verkohlen [ lub verschaukeln] ? ( fam)

otwierać komuś drogę do czegoś jdm den Weg zu etw frei machen [ lub bahnen]

sprowadzać kogoś na złą drogę jdn auf Abwege führen, jdn irreleiten

stanąć komuś na drodze do czegoś jdm in den Weg zu etw kommen

ustępować [ lub schodzić] komuś z drogi jdm aus dem Weg gehen

zamknąć komuś drogę do czegoś jdm den Weg zu etw verbauen ( fam)

zatarasować [ lub zajść] komuś drogę jdm den Weg versperren

zejść na śliską drogę [ lub zboczyć z prostej drogi] auf die schiefe Bahn geraten, vom rechten Wege abkommen

być na drodze do czegoś zu etw unterwegs sein